Op deze pagina de berkelscheepvaart geschiedenis:
Eerste Berkelcompagnie, 1643-1670
In 1643 nam Zutphen het initiatief voor het oprichten van een handelsmaatschappij voor het transport van goederen over de Berkel. De compagnie kwam van de grond.
Er werden platbodems voor gebruikt, zogenaamde zompen.
Jappe in Borculo: een replica van een originele Berkelzomp
Er werden bij de diverse watermolens langs de Berkel houten sluizen gebouwd.
Toch was de onderneming geen succes. In 1670 ging de compagnie op de fles wegens geldgebrek.
Tweede Berkelcompagnie, 1766 – 1788
In 1766 probeerden enkele Zutphense burgers de Berkelscheepvaart nieuw leven in te blazen. De vervallen sluizen werden weer opgeknapt, ondiepten in de rivier weggewerkt en enkele meanders afgesneden. Er kon zelfs gevaren worden van Coesfeld tot Zutphen.
Toch ging het ook met deze compagnie niet goed. Na 22 jaar viel het doek.
De Berkel scheepvaart werd dus vooral gebruikt voor de handel.
Vaak werd zilverzand, aardewerk, turf, zandsteen e.d. vervoerd in de boten met een laadvermogen tot 8 ton. Rond 1850 was er nog volop bedrijvigheid op de Berkel, tot de spoorwegen in 1905 ervoor zorgden dat de laatste Berkelzomp op het droge is gebleven.
Hieronder een artikel over de Berkelscheepvaart en de 1e 2 Berkelcompagnieën uit het Duitse Landwirtschaftlichen Wochenblatt:
Stichting 3e Berkelcompagnie
In 2002 is de Stichting 3e Berkelcompagnie opgericht als grensoverschrijdende stichting naar Nederlands recht.
Met als doel: het ontwikkelen, stimuleren en zo nodig realiseren van plannen betreffende de realisatie, cultuur, instandhouding van cultuurhistorie, toerisme en natuur op, in en rond rivier de Berkel.
Vereniging Vrienden van de 3e Berkelcompagnie
Ter ondersteuning van deze organisatie is in 2004 de eveneens overschrijdende Vereniging Vrienden van de 3e Berkelcompagnie opgericht, die onder meer zorgt voor de promotie van de Berkel.
VERENIGING 3E BERKELCOMPAGNIE
In 2023 zijn de Stichting 3e Berkelcompagnie en de Vereniging 3e Berkelcompagnie samengevoegd als Vereniging 3e Berkelcompagnie.
De Stichting is daarbij opgeheven.
Zie verder hier op deze website.
STICHTING DE BERKELZOMP
Tegenwoordig wordt de Berkel meer benut voor toerisme en recreatie.
Sinds 1989 varen weer Berkelzompen op delen van de Berkel. De mensen aan boord genieten van natuur en cultuur en van de verhalen van de schippers over hoe het vroeger was.
Stichting De Berkelzomp is in 1987 opgericht en de vrijwilligers zijn toen gestart met de bouw van een replica van de vroegere Berkelzompen naar een bouwtekening die door het waterschap was bewaard. De boot werd genoemd naar één van de laatste schippers Gerard Wolfs, bijgenaamd “De Jappe”.
Nadat de “Jappe” met succes veel tochten maakte in Borculo, zijn vanaf 2003 drie nieuwe zompen in de vaart gekomen: De “Snippe in Eibergen, de “Ente” in Lochem en de “Fute”” in Almen. Met deze “Fute” kan in het najaar bovendien een vaart door het oude stadscentrum van Borculo worden gemaakt.
STICHTING TOERISTISCH VAREN
Sinds 1997 kan ook in Zutphen op de Berkel worden gevaren met Fluisterboten.
Nadat een groep enthousiastelingen geld bijeen had gespaard voor de eerste Fluisterboot, is het snel gegaan. Een jaar later kon de tweede boot al worden aangeschaft en sindsdien vaart er een serie Fluisterboten over de Zutphense Berkel.
De schippers vertellen op hun eigen wijze over de bezienswaardigheden onderweg.
Zie hier meer informatie over de fluisterboten.